Αρχοντικό Λασσάνη
Το αρχοντικό ήταν χτισμένο μέσα σε μία μεγάλη ιδιοκτησία, προστατευμένη από μία ψηλή πέτρινη μάντρα.
Η κατοικία έχει έναν εσωστρεφή χαρακτήρα. Ο οποίος καθορίζεται από την ανάπτυξή της γύρω από μία μικρή πλακόστρωτη αυλή. Μία ημιυπαίθρια μεταβατική ζώνη από την ιδιωτική αυλή προς το εσωτερικό τής κατοικίας. Διαμορφώνεται από το χαγιάτι πού λειτουργεί σαν ουσιώδες συστατικό της κατοικίας.
Από το χαγιάτι πραγματοποιείται ή προσπέλαση των εσωτερικών χώρων, επειδή δεν υπάρχει κεντρική είσοδος. Στο ισόγειο, όπου διημέρευε η οικογένεια κατά τούς χειμερινούς μήνες. Υπάρχουν δύο κύριοι χώροι, ένας για την υποδοχή των ξένων, ο καλός ή μπας οντάς, και ένας καθημερινός χώρος.
Δύο βοηθητικοί χώροι, μία μεγάλη αποθήκη, ο μαγαζές και ένα κελάρι συμπληρώνουν το ισόγειο.
Στον όροφο, όπου διημέρευε ή οικογένεια κατά τούς καλοκαιρινούς μήνες, υπήρχαν δύο οντάδες. Ένα κελάρι και ένας καλοκαιρινός χώρος υποδοχής ξένων.
O χώρος αυτός ανοιγόταν ανατολικά προς την εσωτερική αυλή και προς το νότο με ένα σαχνισί. Από τον προσανατολισμό προέρχεται ή ονομασία ηλιακός ή ντηλιακός αυτού του ευχάριστα διακοσμημένου χώρου.
Ένα μεγάλο θολωτό υπόγειο κατά την ανατολική προέκταση της κάτοψης προσπελάσιμο από την αυλή. Χρησίμευε για την αποθήκευση αγροτικών προϊόντων και σαν κρυψώνας σε ώρα κινδύνου.
Οι διαστάσεις τού αρχοντικού δεν ήταν αρκετά επιβλητικές όσο άλλων στην Κοζάνη. Όμως χαρακτηριζόταν από έναν αρμονικό όγκο με μορφολογικά χαρακτηριστικά αστικής αρχιτεκτονικής. Μία λειτουργικότητα σοφά προσαρμοσμένη στις καιρικές συνθήκες τού τόπου. Αρχοντικό Λασσάνη
πηγή http://www.kozanh.gr
